پاییز و زمستان فصل سرماخوردگی است و برای درمان سرماخوردگی چه چیزی بهتر از یک آش داغ و خوشمزه و مقوی. آش ترخینه یا به اصطلاح محلی «آش دویینه» که به آش ترخینه دوغ هم مشهور است بیشتر در استانهای غربی ایران پخته میشود و برای درمان سرماخوردگی و آنفولانزا مثل یک آنتیبیوتیک قوی عمل میکند.
طرز تهیه اصلی آش ترخینه همدان و شهرهای دیگر مثل اراک و ملایر و کرمانشاه و … را در ادامه بخوانید.
مواد لازم برای ۴ نفر ترخینه دوغ:
۳ عدد کشک:
۱ لیوان فرانسوی دستهدار (اختیاری) حبوبات شامل:
لوبیا چیتی، نخود گرد و عدس سبز روی هم رفته ۲۰۰ گرم
سبزی آش: ۵۰۰ گرم شامل تره، جعفری، گشنیز، اسفناج یا برگ چغندر نمک،
فلفل و زردچوبه: ۱ قاشق غذاخوری
نعنا داغ، پیاز داغ و سیر داغ: به مقدار دلخواه
ترخینه به شکل آش یا سوپ بیشتر در روزهای زمستانی پخته میشود، و به علت برخورداری از طیف وسیعی از آنتیبیوتیکها و ویتامینها خاصیت درمانی برای سرماخوردگی و آنفلوانزا در روزهای سرد سال را دارد.
برای طبخ آش ترخینه، ابتدا چند تکه ترخینه خشک را به همراه مقداری حبوبات میپزند و در انتها سبزی خشک، زردچوبه و پیاز داغ به آن اضافه میکنند.
هرچه آش بیشتر بپزد، ترخینههای خشک بیشتر از هم باز شده و دوغ آن بهتر در غذا پخش میشود. در برخی مناطق سبزی و حبوبات را در همان ابتدای پخت با دوغ به ترکیبات ترخینه خشک اضافه میکنند.
این باور که ترخینه ضد سرماخوردگی است ۶۰ تا ۷۰ درصد صحت دارد. وجود باکتریهای مفید لاکتوباسیلوس در ترخینه خیس تخمیر شده در دوغ زمینه ساز خواص پروبیوتیک است که از تکثیر سایر میکروبهای مضر در دستگاه گوارش میکاهد. البته استفاده از ترخینه به صورت کاملا پخته در آش احتمال زنده ماندن باکتریهای مفید پروبیوتیکی را منتفی میکند، اما تاثیر درمانی و ضد سرماخوردگی آش یا سوپ ترخینه پخته را میتوان ناشی از وجود موادی به نام باکتریوسین دانست که نسبت به حرارت طبخ مقاوم بوده و خاصیت ضدسرماخوردگی دارد.